Geçmişten İzler : Franchthi Mağarası
‘Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi Nedir?’ adlı yazım için tıklayın…
Diğer ‘Tarih‘ içeriklerine ulaşmak için tıklayın…
Franchthi Mağarası, günümüzde modern Yunan köyü Koilada’nın küçük bir
koyunda, güney doğu Argolid’de yer almaktadır.Geçmişten bugüne her zaman böyle
olmadığı deniz hareketlerinin değişimi sayesinde anlayabiliriz. Daha düşük deniz
seviyesinin olduğu zamanlarda sahanın kıyıya biraz daha uzakta olduğu
düşünülmektedir.
Mağara içinde ve açık hava yerleşimi boyunca yapılan kazılar, 1967-1979 yılları
arasında Indiana Üniversitesi tarafından Atina’daki Amerikan Klasik Araştırmalar
Okulu himayesinde gerçekleştirildi. Mevcut geliştirme çalışması, Ephorate of
Palaeoanthropology-Speleology of Southern Greece tarafından gerçekleştirildi.
Franchthi Mağarasındaki çeşitli yerleşim evreleri için tarihler, toplam elliden fazla
örnek bulunan radyokarbon analizinden, Yunanistan’daki herhangi bir tarih öncesi
bölgeden en fazla sayıda radyokarbon örneğinden gelmektedir. Üst Paleolitik Dönem
(MÖ 20,000-8300), Mezolitik Dönem ( MÖ 8300-6000), Neolitik dönem (MÖ
6.000-3.000)’dir.
Üst Paleolitik Dönem (MÖ 20,000-8300)
Franchthi Mağarası ilk olarak Üst Paleolitik dönemde geçici yaşam alanı hale
gelmiştir. Bu işgal sürekli bir yerleşim değil mevsimsel olarak gruplar tarafından işgal
edildiği düşünülmektedir. Bu grupların sayısı THOMAS W. JACOBSEN’a göre 25-30
kişilik avcı toplayıcı gruplardır. Mevsimsel yerleşimlerin kış ayı değil daha çok
avlanma için uygun olan bahhar ve yaz aynı olduğu düşünülmektedir. Franchthi
Mağarasında Üst Paleolitik dönemde herhangi bir çanak-çömlek, mimari bulgular ve
gömüler bulunmamıştır. Üst Paleolitik dönemde burası sadece bir sığınak ve
avlanmaların tamamlanmasıyla birlikte terk edilen yer olarak yorumlayabiliriz.
Mezolitik Dönem (MÖ 8300-6000)
Mezolitik Dönemde bitki kalıntıları Üst Paleolitik döneme göre farklılıklar göstermiştir
ancak yabani armut ve bezelye görülmeye başlanmıştır. Yulaf ve arpa, kaprin
kemiklerinin ortadan kalkması, aynı zamanda antep fıstığı sayısında bir artış vardır.
Ayrıca yapılan araştırmalarda hayvan kemiklerindeki değişimlere rastlanılması
Mezolitik Dönemde, Üst Paleotik döneme göre avlanan hayvanlarda bir farklılılaşma
ve yemek yeme alışkanlıklarındaki değişimin olduğunu dönemsel ya da mevsim
olarak yaşayan avcı-toplayıcı toplulukların yemek yeme alışkanlıklarında değişim
olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz.
Mezolitikin ikinci evresinde görülen çok miktarda büyük balık kemiklerinin ortaya
çıkması ve yerel yontma taş endüstrisinde bir malzeme olarak Melos’tan büyük
ölçüde daha büyük obsidyenlerin ortaya çıkıldığı görülmektedir. Bu gelişmeler
Mezolitik Dönemde derin deniz balıkçılığının yapıldığını göstermektedir. Franchthi’de
yapılan kazı araştırmalarına göre Mezolitik dönemde Üst Paleolitik dönemde olduğu
gibi hala çömlek ya da mimari yoktur. Ancak diğer döneme farklılıklar Franchti’de 25
yaşında bir erkeğin mezar gömüsüne rastlanılmıştır. Franchthi’de bulunan en erken
mezar olarak değerlendirilir. 1989 yılında daha ileri incelemelerde arkeologlar
mağarada beş gömünün daha bulunduğunu ortaya çıkarmıştır. Kemikler farklı yaş
gruplarından ve bu da mağarada devamlı bir yaşamın olduğunu bizlere gösterir.
Neolitik dönem (MÖ 6.000-3.000)
Franchthi Mağarasındaki Neolitik Döneme geçişi tüm Neolotik dönemlerde
rastladığımız ve bu dönemin en önemli belirtileri olan evcilleştirilmiş hayvanların ve
yerleşik hayatın önemli olan tarımla ilişkilendirebiliriz. Evcilleştirilmiş keçi ve
koyunların olduğu ve ev yapımı buğday, arpa ve mercimek formları ortaya çıkmıştır.
Cilalı taş aletlerin görünümü ve öğütme taşlarının sayısında artış vardır. Franchthi
Mağarasında bu dönemde çanak-çömlek oraya çıkmıştır. Çanak Çömlekler koyu
rektirdiler. Renk bakımından çeşitlilik yoktur tek rekli formlu çanak çömleklere
rastlanır. Çanak çömleğin formu boyutu ve şekilleri yemek yemek ya da yemek
pişirmek için uygun olduğu için daha çok sergilemek için kullanılıyordu. Orta Neolitik
çömlekteki küçük değişikliklerle ilerleme döneminden ayrılmaktadır. Çömlekçiler,
killerini daha iyi saflaştırmayı ve ürünlerini daha yüksek sıcaklıklarda ve daha büyük
partiler halinde ateşlemeyi öğütmüşlerdi; bu da ateşleme işlemi sırasında gemilerin
daha dikkatli bir şekilde kontrol edilmesiyle istiflenmesini gerektiriyordu. Ayrıca, daha
ince, daha kırmızımsı bir astarın ya da çömlek üzerinde yıkamanın kullanımı da
vardı. İlk kez Neolitik Dönemde daha ince ürünlerden daha düşük sıcaklıklarda
pişirilmiş tencere üretmek ve daha az dikkatli yüzeylere sahip olmak için kaba hamur
macunları kullanıldı.
Geç Neolitik Döneme ait çanak çömlek, önceki dönemin parlak boyasına göre daha
sönüktür. Donukluk, manganez esaslı boyadır, parlaklık göstermeyen ve aynı
zamanda renk değiştirmeyen, önceki dönemde kullanılan demir bazlı boyalar da renk
değiştirmez. . Yontmataşta kancalı ve saplı okuçları görülür, ancak Erken Tunç
Çağı’nın başlangıcı kadar geç görülür. Franchthi Mağarasındaki son dönem, Son
Neolitik Dönemdir ve birçok bilim insanı tarafından Geç Neolitik dönemden daha ileri
bir aşamada görülmemektedir. Bu dönemin çanak çömlekleri, garnitürlü tutamakların
çeşitliliği ve boyalı, dekorasyonun aksine plastik için tercih edilir. Küçük miktarlarda
tuhaf mallar, örneğin koyu astarlı ve perdahlı ve desenli perdahlı da bu dönemde
meydana gelir. Yontmataşta, iki yüzden yongalanmış, çakmaktaşından büyük üçgen
ok uçları karakteristiktir. Obsidyen, şimdi Franchthi’deki yontma taşların büyük
yüzdesini oluşturmaktadır. Franchthi’de ilk kez, bu zamanın gömülü nüfusu hem
yetişkinleri hem de çocukları, hem kadın hem de erkekleri içerir. Tunç Çağı
materyalinin birkaç garip kısmı, mağaranın iki bin yıl boyunca aralıksız olarak ziyaret
edildiğini göstermektedir. Mağaranın arkasındaki uzman adak malzemesinin
buluntuları, Klasik zamanlarda bir tür kült amacına hizmet ettiğini ancak bundan
sonra hiç kimsenin ikamet etmediğini göstermektedir. Franchthi Mağarası M.Ö 3000
civarında terk edildi Deniz seviyesindeki istikrarlı artış nedeniyle. Mağaranın altında
Neolitik yerleşimcilerin yaşadığı hem yerleşimin ve hem de hasat alanlarının
bulunduğu geniş teras şimdi gömülüdür.
0 Yorum