Her şeye en baştan başlamak zordur. Fakat "Sosyal Bilimler" diye ayırdığımız bölüme başlamak biraz daha karmaşıktır. "Tarihi mi önemlidir? Statüsü yüksek olan, nam salmış insanları mı araştırmalıyız?" emin olamayız. Bazen bir kitabı okuruz, yazarını severiz ve o yazardan ilerlemek öğrenmek, daha çok okumak ve bilgi sahibi olmak isteriz. Fakat hiçbir sosyal bilim, belirli bir yazı ile okunmaz, kitap ile araştırılmaz diye düşünüyorum. Bunun için her şeye en başından başlamak, kavram kavram ilerlemek, anlamını, geri planını araştırmak her şeyden daha önemli ve anlamlı olacaktır.
"Bilim dalı ve Sosyal Bilim" kısmı da en az diğer kavramlar kadar önemlidir çünkü Türkiye'de ve bize benzer "Gelişmekte Olan Ülkelerde" nedense her şey bilim dalı oluyor fakat sosyal bilimler bir türlü kendisini ifade edebilen, bir şey ortaya koyan bir bilim dalı olamıyor. Bunun sebebi de somut/soyut anlayışımızdan geliyor. Birçok bilim dalı, "herhangi bir şey ortaya koymak" eyleminden somut bir nesne anlıyor. Fakat felsefe de en az diğer bilim dalları gibi "bir şey ortaya koyuyor."
İlk derdimizden biraz bahsettik. "Var Olma." Aslında biraz da kendi kendini var edebilme, bilinebilme. Farkındayız çünkü Türkiye'de felsefe eksikliği çekiyoruz. Anlamın altı oyulmuş şekilde herkes "felsefe yaptığını" söylüyor. Alkol alan bar filozofu oluyor, iki kitap okuyan felsefe aşkıyla yanıp tutuşuyor, bir de en önemli mesele işverenlerin "Hayat Felsefeniz Nedir?" diye sorması. O kadar çok konuşuluyor ki, insanlar ne olduğunu bilmeden onun hakkında bomboş konuşuyor ve doğrusunun da bu olduğunu düşünüyorlar. Şimdi engelleri ufak ufak aşma zamanı. Peki biz felsefeden ne anlıyoruz?
İlk olarak felsefe okumuş olan, felsefeci ve filozof kavramlarından bahsetmek gerektiğini düşünüyorum. En baştan başlıyorsak kelimelerin anlamlarını öğrenmeli ve ona göre konuşmalıyız. "Filozof" ile "Felsefeci" aynı şey demek değildir.
"Filozof, yeni (farklı) sonuçlara varan ve bu sonuçları ifade etmek için yeni tanımlar ve yeni bilgi üreten kişidir. Filozoflar hayata yeni sözler, cümleler ve bilgiler koyarak insan yaşamında önemli bir yer edinmişlerdir. Öğüt verici bilgileri ile insanların hayatlarında daha kolay bir yaşam için uğraş vermişlerdir." ( Alıntıdır.) Felsefeci ise, "Felsefe araştırmaları, incelemeleri yapan kimse" anlamına gelir. Yani aslında ikisi aynı anlamlarda kullanılsa da felsefecinin geçmişteki şeyleri aktardığı, anlattığı söylenebilir. Filozof ise, yeni bir tanım, kavram üreticisidir.
Bu iki farkı aktardıktan sonra, diğer "yanlış bilinenlere" geçebiliriz…
"Konuya tam olarak nasıl başlasam? Nereden tutsam da anlayabilsem?" diye düşündüğünüzü biliyorum. Felsefe denildiğinde akla sürekli "anlaşılması zor kavramlar" geliyor. Hiçbir zaman bunları anlamayacağız gibi geliyor. Hatta bazı kelimeler sanki Türkçe değil gibiler iyice okudukça aslında sadece anlam arayışından ibaret olmadığını ve kelimeler ile ilişkilerimizden de daha fazlası olduğunu öğreneceğiz. "Kelimeler ile ilişkilerimizden daha fazlası ne demek?" Bunları da açacağız ve açıklayacağız.
Lisede gördüğümüz "Bilgelik Sevgisi" kavramını bir tarafa bırakacak olursak, standart felsefe açıklamalarından uzak, kavramları en aza indirerek herkesin anlayabileceği dilden bir bakış açısı oluşturmayı hedefliyorum. Bu durumda şöyle başlanabilir; felsefe gerçekten de "Bilgi" kavramına önem vermiş bir bilim dalıdır.
"Felsefi düşünce insanın evreni içinde kendi varlığını merak etmesiyle ve bu konuda sorular sormasıyla başlar. Felsefe için merak etmek ve soru sormak yeterli değildir. Sorulara sistemli bir açıklama getirmek de önemlidir. Aynı zamanda getirilecek olan açıklamanın sistemli veya sistemsiz olması gerektiği de felsefenin bir sorusudur. Felsefi düşünüş sıradan düşünüşten tamamen farklıdır. Onun ayırt edici özelliği kavramsal ve/veya soyut olma çabasıdır. Felsefi düşüncenin yöntemleri insana hemen her konuda akıl yürütebilmesi için gerekli temelleri sağlar. Felsefe eleştirel bir düşünüş biçimidir. Felsefi düşünce önceden kazanılmış bilgiler üzerine bir düşüncedir. Temel yöntemdir. Bunun üzerine sorgulama ve açıklama inşa edilir." ( Alıntıdır.)
Peki bu bilgileri öğrendikten sonra, felsefeye karşı ilgimizi, tavrımızı ve belki de başarımızı nasıl şekillendireceğiz?
Bir sonraki yazımda, aklınızdaki soruları yok etmeye yönelik cevaplarımla açıklamalar yapacağım. Takipte kalın…
0 Yorum